Odun öbeklerinin karşısından günlerce süren kömür nöbeti
Eskişehir’de meşe odunlarını özel bir teknikle yakarak mangal kömürü elde eden Bedir Kına, sıcak havaya rağmen devam eden yoğun mesaisi hakkında, “Hani derler ya ‘Aslanın ağzından ekmek alıyorum’, biz ateşin ağzından ekmeğimizi alıyoruz” dedi.
Mihalgazi ilçesi yakınlarında ormanlık alandan toplanan meşe odunlarından imal edilen mangal kömürü başta restoranlar olmak üzere yoğun talep görüyor. Gerekli izinleri alan üreticiler topladıkları odunları adeta ilmek ilmek çatılarak kubbe formunu veriyor. Her birinin yaklaşık 80 ton olduğu odun istiflerinin üzeri saman ve özel toprakla kapatılıyor. Daha sonra kubbelerin ortalarında bırakılan bacadan aşağıya köz atılarak odunlar tutuşturuluyor. İçten içe yanan odunlar başında işçiler tarafından 24 saat değişimli olarak sürekli nöbet tutuluyor. Son yılların en sıcak yaz mevsiminde yoğun ateş ve duman eşliğinde yapılan işlem çalışanları oldukça zorluyor.
“Günümüzde ise genellikle mangal kömürü olarak kullanıyor”
Dedesinin dedesinden bugüne kadar bu mesleğin kendilerine miras kaldığını belirten Bedir Kına, “Yaptığımız iş mangal kömürü üretimi. Bu işi biz dedelerimizden öğrenerek nesilden nesille aktardık. Dedelerimiz vefat etti babam da 87 yaşında 3 sene önce vefat etti. Eskiden örneğin ütüler bu kömürle çalışırdı, ordunun kıyafetleri dahi bu kömürlerle ütülenirdi. Yine başka bir örnek, geçmişte demir dövenler ya da işleyeneler bu kömürü kullanırdı. Günümüzde ise genellikle mangal kömürü olarak kullanıyor. Lokantalar özellikle yoğun talep gösteriyor, ızgara ve piknik alanlarında yakılıyor. Orman Müdürlükleri’nin kurallara ve süreye göre biz bu odunu temin ediyoruz ve buraya çatıyoruz” dedi.
“6-7 ay içerisinde 100- 150 ton kömür burada hazırlanıyor”
Bedir Kına Odunların nasıl kömüre dönüştüğü süreç ve işlemler hakkında şöyle konuştu;
“Odunları çatıyoruz ve ortasına bir baca bırakıyoruz. Belli miktarda közü çattığımız odunların içine atıyoruz ve tutuşturuyoruz. Bu arkamda çatılmış vaziyette olan odun 70-80 ton kadar. Biz bu tutuşan odunun başında gece gündüz demeden nöbet tutuyoruz. Hani derler ya ‘Aslanın ağzından ekmek alıyorum’, biz ateşin ağzından ekmeğimizi alıyoruz. Bu odunu toprağın altında adeta kaynatıyoruz, tüm odunu ve gazı çıkıyor ve sonunda da odunun özü kalıyor. 6-7 ay içerisinde 100- 150 ton kömür burada 6-7 kişiyle ile hazırlanıyor. Bu süre biraz da rüzgâra bağlı çünkü rüzgâr eserse daha çabuk söner.”
Bahadır Turgut – Batuhan Kılıç
